Brørne Christian og Hartvig Gulbrandsen kom til Odda som elektrikarar. Etter kort tid på smelteverket eller Odda-fabrikkane, kjøpte dei eigedomen her midt i det beste forretningsstroket i Odda og etablerte firmaet Brødrene Gulbrandsen. Dei bygde den store murgarden Handelshuset i 1914-15, året etter at Odda Lysverk var etablert og samstundes med at alle privathus i sentrum skulle ha straum og lys innlagt.
Dei bygde opp ein allsidig og blomstrande forretning innan elektrisk montering og detaljhandel og dei dreiv annan næring.
Handelshuset i 2015, med ny dør og vindauger i den sørlege fasaden. Knud Knudsen sitt bilete av Odda pryder øvre del av veggen. Foto: Anne Gravdal Kraftmuseet
Arkitektonisk stil
Huset har tre etasjar pluss ein full etasje og loft under det høge mansard-taket. Stilen på huset er tydeleg jugendprega. Også her kan du leggja merke til forma på vindaugene med dei småruta felta oppe. I tillegg er det dekorasjonsfelt støypt inn i muren i fasaden. Dei svungne og nette formene i fasaden og dekoren er typiske for jugendstilen.
Bergensarkitekten Olaf Jahnsen teikna Handelshuset. Han teikna også Folkets Hus i Odda som var innvia året etter Handelshuset, men rive i 1971. Folkets Hus låg der Domusbygget er no, på hjørnet mot Murboligen.
Handelshuset i Odda frå 1914. Foto: Kraftmuseet arkiv
Frøken Nilsen foran butikken Odda Cigarimport i handelshuset ca. 1914. Foto: Kraftmuseet arkiv
Frå Edelsten-huset til Knausen
Då firmaet "Brødrene Gulbrandsen" kjøpte eigedomen, sto det eit vakkert og forholdsvis nytt trehus i sveitserstil på eigedomen. Her hadde fru von der Fehr Edelsten drive fotografisk forretning i turisttida. Brødrene Guldbrandsen reiv dette huset og bruka materialen til privatbustad på «Knausen». Då det blei sett opp igjen, fekk det heilt ny utforming med to etasjar, mansardtak og store jugend-vindauger.
