Dette skriv Teknisk Ukeblad i 1908.
At Odda forandra karakter frå bygd til industristad ser vi tydeleg på dette fotoet. Her ser vi små gardshus og store fabrikkanlegg side om side.
I bakgrunnen til venstre ser vi Cyanamidfabrikken sine anlegg og spesielt den store siloen (lagerhuset) som er under oppføring. Til høgre for det er det første omnshuset til kalciumcyanamidfabrikken kome opp. Framfor det lange fabrikkbygget ser vi første byggesteg av Lindeanlegget, med gavlen mot oss. Vidare mot sør kjenner vi igjen dei karakteristiske teglsteinsbygga med verkstadar, smier, støyperi, lagerhus og så vidare. Alle desse står framleis i 2014. Men før anleggsarbeidet starta i 1906 var heile dette området opne bøar, sandmoar og ein husmannsplass eller to.
På bøane framfor teglsteinshusa ligg den to-etasjes folkeskulen, "Oddapollen skule", og framfor den gardshusa og bøane til Torstein Samsonson Opheim på bruk nr 5 i Bygda. Vi legg merke til det karakteristiske gjerde laga av brakestaur, og frukttrea som står på rekker og i klynger.
Det største huset midt i biletet er Ungdomshallen, oppsett av Odda Ungdomslag i 1907. Litt bak den er husa i Skjelmhaug, eit område som er utbygd og heilt endra i dag.
Heilt i venstre kant ser vi deler av taket på uthuset som i dag høyrer til museumsanlegget i Folgefonngata 9. Den gong var desse husa mellom dei første arbeidarbustadane som kom opp i Odda sentrum.
Hotellbygningane og småhusa nede ved fjorden (utanfor venstre bildekant) hadde sett sitt preg på Odda sentrum frå 1880-åra og framover. Men at fabrikkanlegga verkeleg forandra karakteren på Odda, er det ingen tvil om.
Brita Jordal
I boka Arbeidsfolk fortel av Lasse Trædal kan vi lesa om starten på dei store endringane i Oddasamfunnet:
Ein ny slags hest kjem til bygda Ein tidleg haustdag i 1906 kunne oddingane sjå eit merkeleg opptog som frog gjennom bygda. Eit monstrum av ei maskin på svære jernhjul, dregen av seks hestar, rulla forbi gardstuna opp langs den gamle riksvegen. Bak og på sidene gjekk ein skokk karar og skuva og drog, for vegen var ikkje konstruert for slik tungtrafikk. Det var det første teiknet på den nye tida som drog forbi denne vårdagen. Maskina, ein såkalla "lokomobil" av engelsk fabrikat, var henta hit frå Bergensbanen for å produsera straum til den første anleggsdrifta i Odda. Tidlegare hadde ho hatt same funksjon på på jernbaneanlegget mellom Voss og Bergen i samband med tunelldrifta der. Lokomobilen, eller "Hesten" som han vart heitande på folkemunne, var eigentleg ei transportabel dampmaskin, fyrt med kol og tilkobla ein generator via ei reimskive. Dette maskineriet gav så straum nok til utelys for anlegget. Maskinisten, som heitte Karlsen, og som hadde køyrt "Hesten" på Bergensbanen, var ein av dei første som kom til Odda i samband med anlegget. Jakob Mannsåker skildra dette første møtet med den nye tida: Det fyrste me oddingar opplevde av det nye som venta oss, var eit straumaggregat med damp som drivkraft, og kolfyring. "Hesten" vart han kalla. Etter utsjånaden var det ikkje noko ungdyr. Han var både skranten og rustraud. Han vart sett i land frå rutebåten på Gurinakaien. Med seks hestar i draget og eit uttal hjelparar, vart han dregen etter postvegen på fire solide jarnhjul som og vart nytta som fundament der han vart plassert. Han vart rigga opp frå elvabarden der brua over til Ragdetippen seinare vart lagd. Her fekk han tak over hovudet og utstyr til det bruket han var tiltenkt. Frå "lokstallen" som no vart nemninga, vart det stret leidningar rundt heile byggeplassen. Festa til stolpar, stillas og andre innretningar der det vart opphengt store lykter eller soler kalla. Nokre dagar etter "hesten" var komen på plass, tok det til å ryka kraftig, svart røyl frå eit høgt røyr som var festa til kroppen. Ein kveld seinhaustes medan mørkret tok til å siga på, vart straumen påslegen og nokre få lampar lyste opp. Den såkalla Buelampen hadde gjort stt inntog i Odda. Dette var reine sensasjonen, folket vart reint trollbundne om kvelden då lyset stråla i all sin glans! To år seinare - i 1908 - vart "hesten" sett på stall. No vart det ikkje bruk for han meir, kraftlinja var strekt frå Tyssedal, og seks maskiner dura og gjekk i kraftstasjonen og leverte straum i overflod.
