Gjødsel- og ugrasmiddelet Trollmjøl vart laga på Odda Smelteverk fram til 1975.
Kor lenge smelteverket marknadsførte dette kalkkvelstoffet under Trollmjøl-namnet, er ikkje klart. Bedriftsarkivet og andre kjelder har ikkje gitt oss svaret enno. Eldste trykte kjelde vi kjenner er heftet Kunstgjødsel-ABC frå 1929 (3. reviderte utgåve). Der står det under Kalkkvelstoff "Odda": "Støvfint cyanamid ("Trollmjøl", 20% kvelstoff) er et ugressdrepende middel som også med god virkning kan brukes til bekjempelse av mose i engbunnen. Den virker samtidig som kvelstoffgjødsel."
I 1930 vart det gitt ut eit informasjonshefte med tittelen "Trollmjøl mot ugraset i åker og mosen i beite og varig eng", (Rogalands trykkeri, Stavanger 1930). Dette tyder på at gjødsel- og ugrasmiddelet er marknadsført som Trollmjøl frå slutten av 1920-talet.
Cyanamidfabrikken i Odda var i 1913 den største i verda. I alt 14 land dreiv cyanamidproduksjon før første verdskrigen. Trollmjøl blei levert både i tønner, i papirsekkar og seinare i plastsekkar.
Reklame frå 1939. Arkiv Odda Smelteverk AS ved Kraftmuseet
Kraftmuseet har drive forsking rundt cyanamid- og gjødselproduksjon i historisk perspektiv. Vil du lesa meir om trollmjøl- og smelteverkshistorie, kan du søke på trollmjøl og finna artikkelen Cyanamidproduksjon i Odda 1908-1935 av forsker dr.oecon Elisabeth Bjørsvik som var ved Kraftmuseet. Du kan også ta ein kikk på Elisabeth Bjørsvik sin artikkel Cyanamidproduksjon i Odda 1908 - 1935.
Illustrasjonen i fargar viser moro-fana etter Odda mannskor. Trollet har fått på seg songarlue. Om det spreier songarar som skal gjera slutt på ugras i enga eller om det fangar songarkryp, er ikkje heilt avklara. Mange av medlemene i mannskoret var tilsette på smelteverket og identifiserte seg med arbeidsplassen sin. Fana har vi i Kraftmuseet sine samlingar.
Har nokon gamle gjødselsekker med logo for Trollmjøl eller stempel frå Odda Smelteverk, er det av interesse for museet. Kontakt Brita Jordal brita@kraftmuseet.no eller 53 65 00 59 / 90 13 99 84
